Poligami nedir, Poligami hangi ülkelerde var?

Poligami (çok eşlilik) ilişki nedir?

Poligami, halk arasında çok eşlilik olarak da bildiğimiz ilişki durumuna verilen isimdir. Bunun için bir kişinin birden fazla kişiyle evli veya birlikte olması gerekiyor. Bu terim, poligaminin içeriğine göre de değişiklik gösterebiliyor. Eğer ilişkide tek bir erkek birden fazla kadınla evlilik kuruyorsa bu ilişki durumu polijini olarak adlandırılıyor. Aynı durum tek bir kadın ve birden fazla adamın evliliğini anlatıyorsa bunun için de poliandri terimi kullanılıyor. Genellikle birden fazla kadının yer aldığı evlilik tipleri yaygın olduğu için polijini terimi sık sık poligami yerine de kullanılabiliyor. Birçok ülkede bu tür evlilik ve ilişkiler suç kabul edilse de bazı ülkeler hem kültürel hem de yasal olarak poligamiye açık olabiliyor.

Poligami Evlilik Nedir?

Aynı cinsten birden fazla kişi poligamide evliliğe dahil olabiliyor. Daha çok erkek egemen toplumlarda karşılaşılan poligami türü evliliklerde erkekler birden fazla kadınla evleniyor. Bu durumun oluşmasında kültürel, ekonomik, siyasi ve dini unsurlar etkili olabiliyor. Poligami türündeki evliliklerde genellikle ilk evlilik karanını ebeveynler veya onların adına karar alabilen kişiler alıyor. Fakat evlilik gerçekleştiğinde ikinci ve sonraki evlilikler için erkeklerin tercihi belirleyici oluyor. Günümüzde de Anadolu'da bu tür evliliklere sıkça rastlanabiliyor.

Bazı yörelerde ilk eş, üzerine "kuma" olarak gelen diğer eşlerden statü olarak üstün görülüyor. Bu tür evliliklerde kadınlar zaman zaman aynı evi paylaşabiliyor veya aynı binanın farklı dairelerinde oturabiliyor. Beraberinde zorlu bir ekonomik yük de getiren poligami, aynı zamanda eşlerin ve çocukların da psikolojisini büyük ölçüde etkiliyor.

Poligaminin Yaygın Olduğu Ülkeler

Yaygın olan ilişki ve evlilik biçimi tek eşlilik olsa da bazı ülkeler ve toplumlar poligamiye daha sıcak bakabiliyor. Bölgesel olarak Ortadoğu, Afrika ve Güney Asya’da poligami sıkça görülüyor. Bunun yanı sıra Amerika’daki Mormonlar'da, Kanada’daki bazı yerli gruplarda, Avrupa’daki göçmen topluluklarda ve Avustralya aborjinlerinde çok eşlilik bulunuyor. Bu tür ilişkiler genellikle polijini olarak da adlandırılan kadınların sayı olarak fazla olduğu durumları ifade ediyor. Fakat az da olsa bazı kültürlerde "çokkocalılık" olarak da bilinen poliandri gözlemlenebiliyor. Poliandri temelde iki bölgede sıkça karşılaşılabiliyor.

Bunlardan ilki Tibet Platosu, ikincisi de Güney Pasifik Adaları. Bu iki bölge dışında Güney ve Kuzey Amerika, Afrika da dahil olmak üzere 53 farklı toplulukta poliandri gözlemleniyor. Fakat bu evlilik çeşitleri yalnızca bir kadının farklı erkeklerle evlenmesini kapsamıyor. Aynı zamanda bir kadın birden fazla kardeşle evlendiğinde de bu durum poliandri olarak adlandırılıyor. Poliandri yani çokkocalılığın toplumlarda polijiniden daha az yaygın olmasının sebebi ise soyu devam ettirme ve çoğalma iç güdüsüne ters düşmesi.

Bu durum Çin'deki anaerkil yapıya sahip 40 bin nüfuslu Mosuo halkı üzerinde yapılan bir çalışmada da ortaya konmuş. 232 hane üzerinde yapılan bir çalışmada, çokkocalı ilişkinin, doğumları artırmadığı saptanmış. Hatta tek bir kadının birden fazla erkekle evlenebilmesi diğer kadınların evlenmesine engel olduğundan bu durum, dolaylı da olsa nüfusun azalmasına sebep olmuş. Eski Kelt toplumlarında ise çokkocalılığın tercih edilmesinin sebepleri altında ekonomik etkenler yatıyor. Bu tür toplumlarda kadınların daha fazla mülk sahibi olması için birden fazla erkek ile evlendirilmesi karşımıza çıkıyor.